Czym jest święto Holi?
Każdej wiosny w Indiach obchodzone jest święto Holi – najbardziej kolorowy i radosny festiwal na świecie. Przypada ono na przełom lutego i marca, a jego obchody obejmują obrzucanie się kolorowymi proszkami, wspólne tańce, zabawy oraz spożywanie tradycyjnych potraw, które stanowią ważny element celebracji. Jest to czas, kiedy zima ustępuje miejsca wiośnie i symbolizuje, podobnie jak większość hinduskich świąt, tryumf dobra nad złem oraz światła nad ciemnością.
Holi obchodzone jest nie tylko w Indiach, ale także w wielu innych miejscach na świecie, zarówno wśród diaspory hinduskiej, jak i poza nią, gromadząc ludzi różnych kultur i tradycji. Święto niesie przesłanie miłości, harmonii i jedności między ludźmi, przekraczając granice podziałów społecznych, kulturowych, różnic płci i ras.
Historia Święta Holi w Indiach
Dosłownie Holi oznacza „płonący". Etymologicznie pochodzi od sanskryckiego słowa „Holika", odnoszącego się do postaci mitologicznej Holiki, siostry demona Hiranjakaszipu. Według legendy Holika zginęła w ogniu, co symbolizuje zwycięstwo dobra nad złem.
Opis tego święta można znaleźć już we wczesnych dziełach religijnych, takich jak Sutry Purva Mimasa Jaiminiego i Sutry Grihya Kathaki. Kamienna inskrypcja odnosząca się do tego festiwalu, datująca się na 300 r. p.n.e., została znaleziona w miejscowości Ramgarh. Król Varsha również wspomina ten festiwal w swoim słynnym dziele "Ratnavali", napisanym w VII wieku. Odniesienia do festiwalu Holi można znaleźć także w starych świątyniach - mandirach, co świadczy o długiej tradycji tego święta.
Wierzy się, że festiwal Holi po raz pierwszy rozpoczął się w regionie Barsana w Vrindavanie oraz w wioskach Mathura i Nandgaon. Święto to, w różnych formach, obchodzone było na terenie całych Indii. Np. w Goa znane było jako Shigmo, kiedy to rolnicy świętowali nadejście wiosny, wykonując tradycyjne tańce na ulicach.
Święto Holi jest głęboko zakorzenione w tradycji hinduskiej i ma długą oraz bogatą historię. Jego korzenie sięgają czasów starożytnych, a odniesienia do niego można znaleźć w wielu starożytnych malowidłach i inskrypcjach.
Święto Holi w legendach
Jedna z najstarszych i najważniejszych legend związanych z Holi opowiada historię demonicznego króla Hiranjakaszipu. Jego syn, Prahlada, od dzieciństwa był oddanym wielbicielem Wisznu, co wywoływało gniew ojca. Zażądał od syna dowodu istnienia Wisznu. W wyniku konfliktu rodzinnego, Hiranjakaszipu postanowił spalić syna, namawiając do pomocy swoją siostrę Holikę. Ostatecznie to właśnie Holika zginęła w płomieniach. Sam Vinszu objawił się w postaci Narasimhy – pół - lwa, pół - człowieka i zabił demona za pomocą sprytnego fortelu. Opowieść ta stanowi istotny element obchodów święta Holi, przypominając o boskiej interwencji w obronie dobra. Dodatkowo, legenda ukazuje cykliczność odrodzenia zła i jego nieuchronny upadek, co ilustrują ponowne narodziny Hiranjakaszipu w postaci innych demonów, kolejno pokonywanych przez inkarnacje Wisznu.
Inna popularna legenda związana ze świętem Holi dotyczy Kryszny i jego uczucia do Radhy usposabiającej miłość i duchową pasję. Kryszna, będący inkarnacją Wisznu, obawiał się, że z powodu swojego ciemnego koloru skóry jasnoskóra Radha odrzuci jego zaloty. Podczas zabawy, znany z figli, Kryszna pomalował twarz swojej ukochanej. Ten gest stał się symbolem miłości i równości, a także inspiracją dla tradycji obsypywania się kolorowymi proszkami podczas Holi.
Kolejna z legend mówi o historii Kamy i Rati. Bóg miłości, Kama, próbował zakłócić medytację boga Sziwy, co wywołało gniew bóstwa. Rozgniewany Sziwa spalił Kamę swoim trzecim okiem. Jego żona, Rati, pogrążona w żalu, modliła się o przywrócenie męża do życia. Widząc jej oddanie, Sziwa zgodził się wskrzesić Kamę, co symbolizuje odrodzenie miłości i pasji.
Wszystkie te legendy nawiązują do istotnych wartości związanych z obchodami Święta Holi. To czas radości, miłości i jedności, a także zwycięstwa dobra nad złem. Holi to także moment, kiedy zacierają się podziały – ludzie niezależnie od statusu, rasy czy religii, łączą się w zabawie, celebrując wspólne, uniwersalne wartości Malowanie twarzy i obsypywanie się kolorowymi proszkami staje się symbolem zjednoczenia, równości oraz odrodzenia, podobnie jak w legendach, w których miłość i dobro zawsze zwyciężają nad złem.
Moc kolorów Holi
Holi to święto kolorów. Podczas festiwalu można zobaczyć takie kolory jak: czerwony, zielony, żółty, pomarańczowy, różowy i niebieski, purpurowy. Każdy z nich symbolizuje inne wartości.
Czerwony – kolor związany z wieloma tradycjami hinduizmu. Czerwoną barwę ma tiltak – znak umieszczany na czole przez kobiety, oznaczający stan zamężny oraz kumam umieszczany pomiędzy brwiami, którym ma otwierać czakrę trzeciego oka. Ogólnie, czerwień w Indiach symbolizuje miłość, małżeństwo i płodność.
Zielony – reprezentuje nadejście wiosny i nowe początki. Symbolizuje celebrację natury i radości, a także jest kolorem związanym z jednym z awatarów Wisznu – księciem Ramą, który spędził większość swojego życia na wygnaniu w lesie.
Żółty – święty kolor Indii, żółty, to barwa słońca i radości. Wielu bogów, takich jak Wisznu i Kryszna, jest często przedstawianych w żółtych szatach, a sam kolor uważa się za posiadający właściwości lecznicze. Prawdopodobnie wynika to z jego związku z kurkumą, która od wieków jest stosowana w Indiach do celów medycznych.
Pomarańczowy – jest kojarzony z siłą i uważany za kolor święty w wielu religiach wschodnich, w tym w hinduizmie. Hinduscy mnisi noszą pomarańczowe szaty i jaskrawe szafranowe turbany. Pomarańczowy symbolizuje również czakrę sakralną, czyli centrum energii własnego ja
Różowy – nie posiada żadnego znaczenia religijnego. Jest stosunkowo nowym, aczkolwiek popularnym dodatkiem do obchodów Holi.
Niebieski – podobnie jak bezkres morza lub nieba – symbolizuje nieskończoność, jasność umysłu, intuicje i spokój.
Purpurowy – to połączenie pasji koloru czerwonego i spokoju niebieskiego, często kojarzony w Indiach z władzą i bogactwem. Jest także kolorem czakry korony. Wierzy się, że zrównoważona czakra korony umożliwia większą synergię między tym, co fizyczne i duchowe.
Bogactwo smaków podczas święta Holi
Poza celebracją z wykorzystaniem kolorowych proszków, podczas święta Holi, uczestnicy festiwalu oddają się przyjemnościom kulinarnym, smakując tradycyjne hinduskie potrawy i napoje. Do najbardziej popularnych dań należą: malpu, gulgule, gujiya oraz dahi vada. Jeśli chodzi o napoje, najczęściej serwuje się thandai, lassi oraz "magiczną" bhang lassi.
Najbardziej popularne potrawy podczas Holi
Malpua to jeden z najbardziej uwielbianych deserów spożywanych podczas Holi, zwłaszcza w północnych i wschodnich Indiach, a także w Nepalu. Są to słodkie, smażone naleśniki, które często zanurza się w syropie cukrowym, aby nabrały jeszcze bogatszego smaku i lepkiej konsystencji.
Gulgule to jedna z popularnych słodkich przekąsek jedzonych podczas Holi, zwłaszcza w północnej części Indii. Składają się na nie smażone, złociste kulki z ciasta przygotowanego z mąki pszennej, cukru oraz przypraw, takich jak kardamon i koper włoski. Często mają lekko chrupiącą skórkę i miękki, puszysty środek.
Dahi Vada (znane także jako dahi bhalla w północnych Indiach) to klasyczna przekąska serwowana podczas Holi i innych indyjskich festiwali. Miękkie kulki z soczewicy smaży się na złoto, a po namoczeniu w wodzie podaje z chłodnym, kremowym jogurtem.
Gujiya to tradycyjny indyjsky deser, który jest szczególnie popularny podczas festiwalu Holi, a także podczas Diwali i innych radosnych okazji. Jest to słodka, smażona przekąska w kształcie półksiężyca, przypominająca nadziewany pieróg.
Ulubione napoje podczas Holi
Thandai - najważniejszy napój Holi! Ten orzeźwiający indyjski specjał przygotowuje się na bazie mleka i migdałów, z dodatkiem szafranu, nasion kopru włoskiego i maku oraz różnorodnych przypraw.
Lassi to tradycyjny indyjski napój jogurtowy, który cieszy się ogromną popularnością, szczególnie podczas festiwali takich jak Holi. Klasyczne lassi jest słone i przyprawione chili.
Bhang lassi, czyli napój Sziwy. Sporządza się go z konopi indyjskich z dodatkiem mleka, jogurtu i przypraw. Posiada właściwości psychodeliczne, co czyni go szczegółowiej popularnym podczas celebracji religijnych, w tym podczas święta Holi. Więcej na temat Bhang lassi można przeczytać w specjalnie poświęconym mu artykule tutaj.
Holi w różnych częściach Indii
Święto Holi, znane jako Festiwal Kolorów, jest obchodzone w całych Indiach, jednak jego celebracja różni się w zależności od regionu, odzwierciedlając lokalne tradycje i wierzenia. To zróżnicowanie widać już na przykładzie takich miast, jak Mathura, Vrindavan czy Barsana, leżących w stanie Uttar Pradesh. Inaczej obchodzi się Holi w Bengalu Zachodnim, gdzie przybiera formę Basant Utsav, łączącą sztukę i kulturę. Odmienne oblicze ma festiwal kolorów w stanie Maharasztra, gdzie popularne jest rozbijanie glinianych garnków z maślanką, a jeszcze inne na Goa, gdzie Holi, znane jako Shimgo i towarzyszą mu procesje oraz tańce ludowe.
Mathura, Vrindavan, Barasana: W tych miastach, obchody Holi związanie są z kultem boga Kryszny. Celebracje skupiają się wokół Świątyni Radha Kryszna i noszą nazwę "Lathmar Holi". Kobiety symbolicznie "biją" mężczyzn kijami (lathi), nawiązując do legendy o Krysznie i Radhy. Świętowanie trwa przez wiele dni i przyciąga zarówno pielgrzymów, jak i turystów z całego świata.
Bengal Zachodni: Tutaj Holi znane jest jako "Basant Utsav" lub "Dol Jatra". Obchody obejmują występy kulturalne, tradycyjne tańce i śpiewy, a także rytuały religijne związane z kultem Kryszny.
Maharasztra: Typowe rytuały obejmują zapalanie ognisk zwanych Holika, śpiewanie pieśni i tańczenie wokół ognia. W tym regionie popularna jest tradycja rozbijania glinianych garnków wypełnionych maślanką ( ulubionym napojem Kryszny), zawieszonych wysoko nad ulicami.
Goa: Holi nazywane jest tutaj "shigmo", a jego obchody koncentrują się wokół świątyni Shri Manguesh. Obchody rozpoczynają się kilka dni wcześniej niż w innych regionach, a mieszkańcy uczestniczą w procesjach, śpiewach i tańcach ludowych. W czasie procesji przedstawiane są różne sceny z hinduskiej mitologii, którym towarzyszą tradycyjne instrumenty muzyczne, takie jak dhol, tashe i ghumat. Wyjątkowe wydarzenie przyciąga licznych turystów nie tylko z Indii.
Poza Indiami, Holi obchodzone jest również w Nepalu pod nazwą Phagu Purnima, gdzie stanowi jedno z najważniejszych wydarzeń w kalendarzu hinduskim. Festiwal kolorów zyskał globalną popularność w wielu krajach dzięki hinduskiej diasporze, która obchodzi to święto w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Australii, a także w innych częściach świata.
Społeczne aspekty święta Holi
Synkretyczna natura Holi, które przekracza granice religijne, stanowi fascynujące odzwierciedlenie pluralistycznego społeczeństwa Indii. To dzień, kiedy znikają bariery, a ludzie łączą się w świętowaniu, które nie uznaje żadnych różnic między kastami, religią czy kolorem skóry. Kolory Holi stają się zatem symbolami społecznej harmonii i jedności, niosąc przesłanie, które wykracza poza sam tylko kulturowy wymiar, rezonując z uniwersalnymi wartościami międzyludzkimi.
Nie brakuje jednak głosów krytycznych, które wskazują na bardziej skomplikowany obraz Holi w kontekście społecznych różnic, zwłaszcza w obrębie kast i płci. Zdaniem niektórych, festiwal często maskuje istniejące nierówności społeczne, nie przyczyniając się do wzrostu świadomości i sprawiedliwości społecznej. W tym kontekście akcentuje się potrzebę spojrzenia pod powierzchnię zjawiska i zwrócenia większej uwagi na problematyczne wciąż kwestie społeczne, środowiskowe i etyczne.
Podsumowanie
Festiwal Holi to najbardziej barwne i radosne święto w Indiach. Symbolizuje jedność, harmonię, równość i duchową wspólnotę wszystkich ludzi, niezależnie od ich pochodzenia, statusu społecznego czy wyznania. Obchody tego święta wiążą się z radosnym obrzucaniem się kolorowymi proszkami, wspólnym śpiewem, tańcem i ucztowaniem. To czas, gdy różnice zanikają, a ludzie jednoczą się w atmosferze radości i braterstwa. Jeśli planujesz wycieczkę do Indii, to doskonały czas, aby poczuć niepowtarzalną atmosferę tego fascynującego kraju. Podróżując z naszym biurem turystycznym Paylesstoursindia, odkryjesz magię Indii; poznasz najbardziej wyjątkowe miejsca i przeżyjesz pełne emocji, niezapomniane chwile.
Komentarze
Prześlij komentarz