Rytułały pogrzebowe w Indiach

Rytułały pogrzebowe w Indiach

Spis treści

1.Znaczenie rytuałów pogrzebowych w Indiach

2. Kremacja – ogień, który oczyszcza

3. Ganges. Rzeka życia i śmierci

4. Żałoba na biało 

5. Jak wygląda ceremonia pogrzebowa w Indiach?

6. Nie umarłem. Nigdy się nie urodziłem

1. Znaczenie rytuałów pogrzebowych w Indiach

Rytuały pogrzebowe stanowią bardzo istotny element życia religijnego, kulturowego oraz społecznego w Indiach. Są ściśle powiązane z wierzeniami, w tym, z wiarą w wędrówkę dusz, reinkarnację, a także koncepcją karmy. Znaczenie i forma ceremonii funeralnych w hinduizmie wywodzą się z zapisów wedyjskich, świętych tekstów sanskryckich. 

Rytuały te, to tzw. samskary - sakramenty i obrzędy przejścia, przeprowadzające zmarłego do następnego życia – idealnie - umożliwiające ukończenie cyklu reinkarnacji. Wiążą się one z koncepcją karmy, ciągu przyczynowo-skutkowego, zgodnie z którą, suma uczynków z poprzednich wcieleń wpływa na obecne i przyszłe inkarnacje. Samskara służy oczyszczeniu karmy i zapewnieniu lepszego życia w następnych wcieleniach, zaś ndocelowo - osiągnięcie stanu Mokszy, uwolnienia z samsary, błędnego koła narodzin i śmierci. 

Ceremonie pogrzebowe w hinduizmie nazywane są antyesti (ostatniaofiara) i obejmują takie elementy jak: mycie zmarłego, przyodzianie wrytualne szaty, przyozdabianie miejsca pożegnania kwiatami, rozpalanie lamp oliwnych, śpiewanie mantr i wreszcie kremację.

2. Kremacja – ogień, który oczyszcza

W wielu kulturach ogień postrzegany jest jako żywioł oczyszczający. W hinduizmie, nosi on nazwę agni. Według świętych ksiąg wedyjskich Agni to “usta bogów” i “ brama do nieba”. Ogień symbolizuje energię, czystość oraz duchową przemianę. Gdy płomienie pochłaniają ludzkie ciało,oczyszczają duszę zmarłego z więzów karmicznych, umożliwiając jej dalszą podróż przez kolejne wcielania, aż do osiągnięcia Mokszy, ostatecznego wyzwolenia z cyklu narodzin i śmierci.

Kremacja jest najbardziej powszechną metodą pochówku w Indiach. Jej korzenie sięgają tysięcy lat wstecz i datują się na koniec cywilizacji doliny Indusu, po której narodziła się cywilizacja wedyjska. W tym okresie, ciałopalenie nabrało szczególnie ważnego aspektu duchowo- religijnego, o czym świadczą zapisy w Wedach

Kremacja ma więc w Indiach nie tylko wymiar fizyczny, ale także duchowy i religijny. Jako taka stanowi bardzo istotny element hinduskiej eschatologii. Ciałopalenie praktykuje się we wszystkich częściach kraju, choć w zależności od regionu, rytuały spopielania zwłok różnią sięniekiedy swoją formą.

3. Ganges. Rzeka życia i śmierci

Ganges to święta rzeka stanowiąca istotny element życia społecznego,duchowego i religijnego Indii. Utożsamia się ją z boginią Gangą, uosabiającą oczyszczenie i przebaczenie. To właśnie nad brzegami Gangesu, każdego dnia gromadzą się tysiące wyznawców hinduizmu, by dokonać rytualnej kąpieli, śpiewać, inwokować mantry, a także odprawiać ceremonie pogrzebowe.

Właśnie ze względu na rzekę Ganges - leżące u jej brzegu miasto Waranasi - stanowi jeden z najważniejszych ośrodków kulturowo- religijnych, a zarazem najbardziej popularną destynację turystyczną w Indiach. Każdego dnia, do Varanasi ściągają tysiące pielgrzymów z różnych stron Indii, z których wielu, przyjeżdża tylko po to by, złożyć popioły swoich bliskich w wodach Świętej Rzeki.

Jeśli chodzi o mieszkańców Varanasi, żałobnicy, śpiewając religijne pieśni i intonując manry, przynoszą nad rzekę Ganges owinięte w biały całun ciało zmarłego. Kremacja przeprowadzana jest na ogół na tzw.ghatach, schodach prowadzących do wody. Gdy rytuał ciałopalenia zostaje zakończony, spopielale resztki ofiarowywane są rzece, której nurt zabiera duszą zmarłego w podróż dokolejnych wcieleń lub ostatecznego wyzwolenia z cyklu reinkarnacji.W wodach Gangesu, mieszają się bowiem życie i śmierć.

4. Żałoba na biało

W przeciwieństwie do kultury Zachodu, gdzie po stracie bliskiej osoby, członkowie rodziny ubierają się na czarno, w Indiach symbolem żałoby jest kolor biały. Biel symbolizuje w hinduizmie czystość, przemianę i oczyszczenie duszy.

Podczas ceremonii pogrzebowej zarówno zmarły - owinięty jest w biały całun, jak i żałobnicy - mają na sobie białe stroje. Także w okresie żałoby, która trwa w Indiach dwanaście miesięcy, wdowy i wdowcy noszą białe ubrania. Biel w Indiach symbolizuje wiedzę i duchowe oświecenie. Stąd też,bogini Saraswati, uosabiająca mądrość, naukę i sztukę, będąca jednym z trzech najważniejszych żeńskich bóstw hinduizmu, przedstawiana jest w białych szatach, siedząca na kwiecie lotosu. Sam lotos, także reprezentuje czystość, światło i boskie piękno.

5. Jak wygląda ceremonia pogrzebowa w Indiach?

Obrzędy funeralne w Indiach rozpoczynają się już w domu. Rodzina obmywa ciało zmarłej osoby, często dodając do wody mleka, miodu czy jogurtu. Następnie smaruje się głowę nieboszczyka olejkiem, w przypadku kobiet to balsam z kurkumy, u mężczyzn – olejek sandałowy. Miejsce, w którym spoczywają zwłoki przystraja się w kwiaty oraz umieszcza dokoła kulki ryżowe. Przy głowie zmarłego zapalana jestlampka oliwna. Najbliżsi odmawiają w tym czasie modlitwy za duszę osoby, która odeszła.

Ceremonia pogrzebowa przeprowadzana jest na ogół w czasie 24 godzin od momentu śmierci. Ostatniej podróży zmarłego, podczas której żałobnicy przenoszą zwłoki do miejsca pochówku, towarzyszą śpiewy i modlitwy. 

W przypadku Waranasi, kremacja odbywa się najczęściej na prowadzących do Gangesu schodach, czyli wspomnianych już ghatach. Najbardziej znanym i najświętszym odcinkiem nadbrzeża, na którym pali się ciała jest Manikarnika Ghat. Ghata ta kojarzona jest z boginią Sati, żoną Sziwy, która nie mogąc znieść upokorzeń ze strony teścia, rzuciła się w ogień, dokonując aktu samospalenia.Samo miejsce, w którym przeprowadza się konkretny rytuał kremacji nosi nazwę Śmaśana. Stos pogrzebowy rozpala nastraszy syn lub w niektórych sytuacjach – kapłan, zwany mistrzem ceremonii bądź głównym żałobnikiem, wcześniej dokonując rytualnej kąpieli oczyszczającej.

Gdy płomienie otaczają ciało zmarłego, mistrz ceremonii przebija jego czaszkę zaostrzonym kijem, aby uwolnić duszę z ziemskiej powłoki. Po zakończeniu kremacji, spopielałe resztki zostają ofiarowane rzece. Każdego roku, nad Gangesem przeprowadza się około 100000 ceremonii ciałopalenia.

6. Nie umarłem. Nigdy się nie urodziłem

W Indiach, śmierć, inaczej niż w kulturze zachodniej, nie stanowi tabu. Postrzega się ją jako integralną część życia. Koniec i zarazem początek. Jest czymś naturalnym, przyjmowanym z pokorą i akceptacją. Na Zachodzie egzystencja pojmowana jest w perspektywie linearnej. W hinduizmie, całość zdarzeń i zjawisk ma naturę cykliczną. Wszelkie istnienie, poprzez narodziny, życie, śmierć i odrodzenie, stanowią cykl sansary. Nigdy nie umarłem. Nigdy się nie urodziłem – powiada Swami Veda Bharati, jeden z najwybitniejszych nauczycieli jogi i medytacji.Śmierci tak naprawdę nie ma. Jest tylko nieustanna zmiana formy, podczas gdy, nasza esencja pozostaje niezmienna. Umieramy tylko po to, by obudzić się w nowym ciele.

Samo słowo reinkarnacja, etymologicznie wywodzi się z łacińskiego incarnari ( in + caro tj. ciało), i oznacza stawać się ciałem, oraz przedrostka re, oznaczającego powtórzenie czegoś. Doświadczając reinkarnacji, wcielamy się ponownie w ziemską formę. Jednocześnie podczas wędrówki dusz, niesiemy swój bagaż karmiczny, przyczynowo - skutkowe konsekwencje naszych poprzednich wcieleń.

Karma z minionych istnień wpływa na jakość naszego obecnego życia; od niej zależy, jakim cieszymy się zdrowiem, jaką mamy pozycję społeczną, czy jesteśmy bogaci czy biedni, piękni czy szpetni, szczęśliwi czy doświadczeni cierpieniem. Determinuje też nasze dyspozycje psychologiczne, etyczne, w dużej części także świadomościowe.

Czy zatem karma jest tym samym, co przeznaczenie? Czy całkowicie determinuje nasze życie?

Dobra wiadomość jest taka, że nie do końca. Koncepcja karmy pozostawia nam pewną enklawę wolnej woli. Poprzez praktykę duchową, medytację, uważność, możemy wspiąć się na wyższy poziom świadomości, uwolnić od determinującej siły karmy, i w konsekwencji - zmienić nasze postępowanie, zaś dzięki pozytywnym czynom – odwrócić jej negatywne skutki. Jeśli nie w tym życiu, to w następnym. 

Wycieczka do Indii

Jeśli planujesz fascynującą i bezpieczną pordóż do Indii wraz z wizytą w mistycznym Varanasi i pragniesz poznać wszystkie tajemnice jakie skrywa zarówno to miasto, jak i rzeka Ganges zwróć się do naszego butikowego polsko-indyjskiego biura www.paylesstoursindia.pl podróży w Indiach, które ułoży dla Ciebie indywidualny plan zwiedzania w zależności od ilości osób, terminu, standardu zakwaterowania, czy dodatkowych atrakcji. Mamy w ofercie zarówno wycieczki grupowe, jak i indywidualne w przystępnych cenach i według bardzo ciekawych tras.